Niniejszą Geościeżką zapraszam Cię w miejsca zadumy nad losem osób dawno zmarłych, ale także nad swoim własnym. Każdy cmentarz kryje w sobie przeszłość, a tu zagłębiamy się w przeszłość zamierzchłą. Tu nie ma świeżego, nieukojonego żalu i smutku po utracie bliskich. Przecież ci bliscy także już odeszli. Tu raczej możemy zadumać się nad tym co po nas pozostanie i nad kondycją rodzaju ludzkiego...

Wprowadzenie

Ziemie Odzyskane, a szczególnie Śląsk pod względem pochówków były w pewnym sensie wyjątkowe. Losy regionu były zmienne i nieraz burzliwe. Po plemionach prehistorycznych i wielkiej wędrówce ludów gospodarzami byli tu Ślężanie, Trzebowianie, Dziadoszanie, zjednoczeni potem jako Piastowie. Wrocław był jednym z najważniejszych miast Państwa Piastów. Wówczas oczywiście prowadzono pochówki polskie. W średniowieczu toczyły się tu liczne wojny a władza przechodziła z rąk do rąk. Polacy, Niemcy, Czesi... W XVIII wieku w wyniku wojny większą część Śląska zdobyli Prusacy. Od tego czasu przez 200 lat prowadzono głównie pochówki niemieckie, jednocześnie nie przykładając wagi do ochrony historycznych cmentarzy. Potem nastąpiła II Wojna Światowa i niepohamowana dewastacja, nie tylko cmentarzy. Tu jednak wyrywamy się nieco z tej konwencji, bo na tym cmentarzu przeważają polskie nazwiska, mimo że daty są przedwojenne. 

W 1945 roku Dolny Śląsk został włączony do granic Polski, w kolejnych latach Niemców wysiedlano na mocy Porozumienia Poczdamskiego. Jednocześnie przesiedlano na te tereny Polaków ze wschodu. Czasy były niepewne i nie było gwarancji stabilizacji granic. Brakowało wszystkiego. Niszczenie cmentarzy niemieckich nie było wówczas potępiane, oprócz symbolicznego upokorzenia pokonanego wroga pozyskiwano w ten sposób granit i marmur. Do dzisiaj można się spotkać z wykonanymi wówczas z nich schodami, parapetami, czy płytkami. Często na cmentarzach zostawały tylko elementy pomników wykonane z betonu.

Obecnie

W późniejszym czasie, gdy wspomnienie wojny nie było już tak świeże, zaprzestano dewastacji cmentarzy. Ale także nie przywiązywano wagi do ich pielęgnowania. Do dziś zachowały się tysiące cmentarzy, które powoli zaczyna zabierać przyroda. Miejsca takie są klimatyczne, ale także smutne. Nieliczne mają szczęście być zaopiekowane przez lokalne społeczności. Kto jest tu pochowany? Każda osoba to osobna historia, której raczej nikt już nie opowie. Są z pewnością wśród nich niegodziwcy, ale także, chyba przede wszystkim, ludzie dobrzy i szlachetni. Zwykli ludzie, którzy żyli tu kiedyś i jak mogli wiązali koniec z końcem. To już nie jest nawet kwestia narodowości. Na pozostałościach tablic cmentarnych widnieją nazwiska niemieckie. Najnowsze daty pochówków sprzed kilkudziesięciu lat. Ale przecież większość nagrobków jest anonimowych, pozbawionych tablic. Pomyśl, czym ten nagrobek różni się od zagubionego grobu któregoś z Twoich bliskich. Czy w każdym z tych anonimowych grobów nie spoczywa Everyman?

Dlatego namawiam Cię, abyś na każdym z odwiedzonych cmentarzy zatrzymał się na chwilę. Tak, przyszedłeś tu zdobyć kesza, zaraz będzie na to czas. Ale teraz zatrzymaj się w biegu, zamknij na moment oczy. Pomyśl przez chwilę o śmierci, o przemijaniu. O tych, którzy spoczywają na tym cmentarzu. O Twoich bliskich zmarłych. Zmów "wieczne odpoczywanie". Obejrzyj to co tu zostało i rozważ to w kontekście wieczności. Może wziąłeś ze sobą znicz i chcesz go tu zapalić?

Masz, albo chcesz założyć skrzynkę wpisującą się w tematykę ścieżki? Napisz do mnie przez formularz OC, jestem otwarty na propozycje rozszerzenia ścieżki.

Nie udało ci się odnaleźć którejś ze skrzynek? Śmiało loguj DNF'a.